آنگکور وات، کامبوج محلي شگفت انگيز
انگکور محوطه اي باستاني در کامبوج است که مجموعه اي از بقاياي پايتخت هاي باستاني امپراتور خمر را که بين قرن هاي نهم تا پانزدهم ميلادي ساخته شده اند، در خود جاي داده است. محوطه باستاني انگکور در سال 1992 به خاطر شرايط استثنايي اش، به طور هم زمان در فهرست ميراث جهاني و ميراث در خطر يونسکو ثبت شد و در سال 2004، پس از دوازده سال مرمت و بازسازي از فهرست ميراث جهاني در خطر خارج شد. اين ويرانه هاي باستاني در ميان جنگل ها و مزارع کشاورزي شمال درياچه بزرگ کامبوج و در نزديکي شهر سيم راپ امروزي واقع شده اند.
امپراتوري خمر در طول سيصد سال، يعني از سال 900 تا 1200 ميلادي، شاهکارهاي باشکوه معماري جهان را در کرانه هاي شمالي درياچه بزرگ کامبوج پديد آورد. اغلب اين آثار در محوطه اي به طول 15 و عرض 5 مايل جمع شده اند، هر چند که پارک باستان شناسي انگکور محوطه هايي چون کبال سپين با فاصله 30 مايل را نيز شامل مي شود. در مجموع، بيش از 72 معبد و عمارت مهم باستاني در اين محوطه شناسايي شده اند. معبد اصلي انگکور، موسوم به انگکور وات، بين سال هاي 1112 تا 1150 توسط سورياوارمن دوم، امپراتور خمر، به عنوان معبد اصلي و پايتخت ساخته شده است و در حال حاضر بزرگ ترين و سالم ترين معبد به جا مانده در اين محوطه باستاني است که از زمان تأسيس تا امروز نيز اهميت مذهبي خود را "ابتدا براي هندوها و سپس براي بودائيان " حفظ کرده است. اين معبد به مظهر معماري کلاسيک خمرها بدل شده است و به عنوان سمبل کشور کامبوج، روي پرچم اين کشور نيز نقش بسته و در حال حاضر بزرگ ترين جاذبه گردشگري اين کشور محسوب مي شود.
انگکور وات که با به هم آميختن دو سبک اصلي معابد خمرها ــ معابد پله اي و معابد سرسرايي ــ ساخته شده است، نمادي از کوهستان مِرو، مأمن خدايان در اسطوره هاي هندو، است. درون خندق و ديواري به طول 6/3 کيلومتر، سه سرسراي چهارگوش که هر يک بر فراز ديگري ساخته شده اند، قد برافراشته اند که بزرگترين سرسرا (سرسراي زيرين) 187 در 215 متر مساحت دارد. در مرکز اين معبد نيز برجي سر به آسمان برداشته است. اين معبد علاوه بر عظمت و توازنش از لحاظ معماري، به خاطر نقش برجسته هاي بي شمار و مجسمه هاي رقاصان و پريانش از شهرت خاصي برخوردار است
 
 
تاريخچه آنگکور وات

سورياوارمن دوم، امپراتور خمرها، در اوايل قرن دوازدهم ميلادي انگکور وات را به عنوان پايتخت و معبدي براي ويشنو، يکي از ايزدان مذهب هندو، ساخت. از آن جايي که تا به حال هيچ لوح يا کتيبه متعلق به زمان ساخت انگکور وات که در آن به اين معبد اشاره شده باش به دست نيامده است، نام واقعي آن بر کسي معلوم نيست. نام امروزي اين معبد، يعني انگکور وات، در زبان کامبوجي به معناي «معبد شهر» است. به نظر مي رسد با مرگ سورياوارمن دوم در سال 1150، ساخت اين نيمه تمام رها شده است، چنان که نقش برجسته هاي نيمه تمامي که در اين معبد به چشم مي خورند نيز مؤيد اين نظريه هستند. با به حکومت رسيدن امپراتور بعدي خمرها، پايتخت به نقطه*اي ديگر واقع در چند کيلومتري انگکور وات منتقل شد و اين معبد تا قرن 14 و 15 ميلادي که فرقه*اي از بودائيان آن را به يک معبد بودائي تبديل کردند، به حال خود رها شده بود.
از آن زمان تاکنون اين معبد هيچ گاه به حالت متروک در نيامده است که اين مسئله در ميان معابد محوطه باستاني انگکور يک استثناء به حساب مي*آيد. يکي از نخستين سياحان غربي که از اين معبد ديدار کرد، آنتونيو دومگدالنا، کشيش پرتغالي بود که در سال 1586 از اين محوطه ديدن کرد. دامگدالنا درباره انگکور وات مي نويسد: «اين معبد چنان شکوه خارق العاده اي دارد که قلم از توصيف آن عاجز است، خاصه آن که اين معبد شبيه هيچ عمارتي در هيچ نقطه اي از جهان نيست.» اما دامگدالنا و ديگر سياحان غربي، تصور نمي*کردند که ساخت چنين معبد باشکوهي از خمرها بربيايد و به اشتباه قدمت اين معبد را هم پاي امپراتوري روم باستان تصور مي کردند. اما مطالعات باستان شناسي و مدارکي که در طول بازسازي و مرمت محوطه باستاني انگکور که در قرن بيستم به دست آمد، تاريخ واقعي آن را بر همگان آشکار کرد.
 
 
 

معماريآنگکور وات

انگکور وات نمونه اي عالي از معماري کلاسيک خمرها، موسوم به سبک انگکور وات، است. با آغاز قرن دوازدهم، معماران خمر به ندريج اعتماد به نفس خود را در کار با ماسه سنگ (به جاي خشت و آجر) به عنوان مصالح اصلي ساخت بنا بازمي يافتند. سبک انگکور وات در پي سبک معماري بايون پديد آمد که در اغلب در آن، کيفيت فداي کميت مي شد. انگکور وات بيش از همه به خاطر ظرافت و تناسبش از لحاظ طراحي و معماري مورد تحسين قرار مي گيرد و از اين نظر اغلب با آثار معماري به جا مانده از روم و يونان باستان مقايسه مي شود. به گفته موريس گليز، يکي از مرمت*گران مشهوري که در قرن بيستم بر پروژه مرمت انگکور وات نظارت داشته است، «اين معبد از جهت توازن ميان عظمت عناصر و اندازه گيري ها و نسبت هاي دقيق رعايت شده در آن، از کمالي کلاسيک برخوردار است. انگکور وات تجلي قدرت، اتحاد و يک سبک هنري خاص است.» عناصري چون تاق هاي نوک تيز (تاق رومي)، برج هايي به شکل شکوفه نيلوفر، راهروهاي هم محور و ايوان*هاي صليبي شکل که به موازات محور اصلي معبد ساخته شده اند از شاخصه هاي اصلي سبک معماري انگکور وات هستند. بر ديواره*هاي اين معبد، همچنين تصاويري از اسطوره*هاي ماهاباراتا و رامايانا نقش بسته است.
 
 
 

آنگکور وات در دوران معاصر

معبد انگکور وات در قرن بيستم تحت بازسازي و مرمت کلي قرار گرفت، اما با آغاز جنگ هاي داخلي و حکومت خمرهاي سرخ در دهه هاي 70 و 80 ميلادي، اين پروژه ناتمام ماند؛ اما خوشبختانه در طول اين مدت، خسارات و آسيب هاي جدي به اين معبد وارد نيامد. با آغاز دهه 1990، کار مرمت و بازسازي انگکوروات از سر گرفته شد و سازمان يونسکو در سال 1992، اين معبد و کل منطقه باستاني انگکور را به خاطر ارزش فرهنگي و باستان شناختي اش، در فهرست ميراث جهاني ثبت کرد. يونسکو به خاطر وضعيت ويژه اين منطقه پس از دو دهه جنگ داخلي و بي توجهي، اين محوطه را به طور هم زمان در فهرست ميراث جهاني در خطر نيز ثبت کرد تا با اين اقدام، به ******************** کمک هاي جهاني براي بازسازي و مرمت محوطه باستاني انگکور کمک کند. اما کميته ميراث جهاني يونسکو، در سال 2004 پس از بررسي وضعيت محوطه باستاني انگکور و اعلام رضايت از پروژه بازسازي 12 ساله اين محوطه و قدرداني از کمک هاي کارشناسي و مالي کشورهاي فرانسه، ژاپن، ايتاليا، چين، هندوستان، اندونزي، مجارستان و سوئيس براي مرمت معبد انگکور وات و ديگر معابد و عمارت هاي محوطه باستاني انگکور، به خروج اين محوطه از فهرست ميراث جهاني در خطر رأي داد. با اين وجود کار مرمت و بازسازي انگکور وات هم چنان ادامه دارد که البته بيشتر اين پروژه ها، با کمک مالي دولت خارجي و به دست کارشناسان و متخصصان بين المملي صورت مي گيرد. انگکور وات در حال حاضر به بزرگ ترين جاذبه توريستي کشور کامبوج تبديل شده است و هر چند تاکنون آماري از تعداد دقيق بازديدکنندگان اين معبد منتشر نشده است، اما بنا به اعلام وزارت گردشگري کامبوج، از يک ميليون توريست خارجي که در سال 2004 به اين کشور سفر کرده*اند، 57 درصد قصد بازديد از معبد انگکور وات را داشته اند.